Fırat ÇALIŞKAN-Sosyal Güvenlik Uzmanı - Lüleburgaz Görünüm Gazetesi

Fırat ÇALIŞKAN

Sosyal Güvenlik Müşaviri

facebook : firatcaliskansgm

Emeklilik başvurusu yapan kişinin hem SSK’ya hem de Bağ-Kur’a tabi çalışmaları varsa, bu kişi emekli olurken hangi statüden emekli olacağı vatandaşlar tarafından sıkça sorulan soruların başında geliyor.

Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun “Aylığı bağlayacak kurum” başlıklı 8 inci maddesi ile şu şekilde düzenlenmişti;

“Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.

Bu madde uyarınca, birden fazla sosyal güvenlik kurumuna tabi çalışması olan kişinin emekliliği geldiğinde son yedi yıllık fiili hizmet süresi içerisinde hangi kuruma tabi çalışma daha fazlaysa, yani o kişi adına hangi kuruma daha fazla prim ödenmişse o kurum, hizmet süreleri eşitse en son tabi olunan kurum yani en son prim ödenen kurum kendi mevzuatı çerçevesinde emekli aylığını bağlıyordu.

Örneğin, emeklilik başvurusu yapan bir vatandaş SSK’ya hem de Bağ-Kur’a tabi çalışmışsa, son yedi yıl içerisinde hangi kuruma tabi çalışması 1260 günden fazlaysa o kurum tarafından, eşit olması halinde en son çalışması SSK’da geçmişse SSK tarafından, Bağ-Kur’da geçmişse Bağ-Kur tarafından emekli aylığı bağlanıyordu.

Bu kural 01.10.2008 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırıldı. Ancak şu an emeklilik başvurusunda bulunanların 01.10.2008 tarihinden önce de çalışmaları olduğundan, söz konusu Kanun hükümleri aynen uygulanmaktadır.

01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar ise emekli olurken en fazla hangi statüde çalışmışlar ise o statüden emekli olacaklar.

-OKURDAN GELENLER-

SORU: 5 gün olan evlenme iznimin 2 gününü kullanmadım. İşten ayrılırken bu 2 günün ücretini alabilir miyim?

CEVAP: Mazeret izinleri kural olarak doğduğu anda kullanılması gerekir. Kullanılmadığı taktirde yıllık ücretli izin gibi ücrete dönüşmez.

SORU: Eşim üzerinden sağlık yardımı almak için başvuruda bulunmam gerekiyor mu?
CEVAP: Kendisi sigortalı bir işte çalışmayan, isteğe bağlı olmayan, kendi çalışmasından dolayı gelir veya aylık almayan, yani kendisinin hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişiler, sosyal güvencesi olan eşleri üzerinden hiçbir şart aranmaksızın sağlık yardımı alabilirler.

SGK’nın Sağlık Provizyon Aktivasyon Sistemi tarafından kişinin eşi üzerinden otomatik sağlık aktivasyonu yapılmamışsa, herhangin bir SGK Müdürlüğüne başvurarak sağlık aktivasyonu yaptırılabilir.

SORU: Bir işverende part time olarak çalışmaktayım. Sigortam ayda 15 gün yatırılıyor. Kalan bu 15 günü dışarıdan isteğe bağlı olarak yatırsam bu günlerim Bağ-Kur’dan mı sayılır.

CEVAP: 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortaya ödenen primler Bağ-Kur kapsamında sayılmaktadır. Ancak aynı Kanunda buna istisnalar tanınmıştır. Buna göre;

İşçi olarak 30 günden az çalışan kişilerden, aylık çalışma süresini 30 güne tamamlamak için isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerin ödedikleri bu primler 1.3.2011 tarihinden itibaren SSK kapsamında değerlendirilmektedir.
Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce çalıştırılmak üzere götürülen sigortalıların işverenleri, bunların sadece kısa vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası primlerini ödemek zorunda olup, bu durumdaki sigortalılara Türkiye’de ikamet etme şartı aranmaksızın uzun vadeli sigorta kolları için isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeme imkanı tanınmıştır. Bu durumdaki sigortalıların isteğe bağlı sigortaya ödediği primler de aynı şekilde 25/2/2011 tarihinden itibaren 4/1-a yani SSK kapsamında değerlendirilmektedir.
Öte yandan 1 Ekim 2008 tarihinden önce SSK isteğe bağlı sigortaya ödenmiş olan primler de SSK kapsamında sayılmaktadır.